سولفات روی

سولفات روی یک ترکیب معدنی (Inorganic) با فرمول شیمیایی ZnSO4 می‌باشد. این ماده به عنوان ویتریول سفید در صنایع مختلف کاربرد دارد. سولفات روی یک ماده سفید رنگ و بی بو در آب محلول می‌باشد، همچنین غیر قابل احتراق می باشد. سولفات روی در طی تجزیه، گازهای سمی اکسید روی و اکسید گوگرد آزاد می‌کند. از این ماده اغلب به عنوان مکمل در داروها به منظور پیشگیری و درمان کمبود روی استفاده می‌شود. این ماده شیمیایی یکی از پر مصرف ترین نمک های روی بوده و کاربردهای فراوانی در صنعت و کشاورزی دارد.

این ماده محلول در آب بوده و در صورت وجود آهک و ترکیبات کربناته در خاک، تبدیل به کربنات روی نامحلول در آب خواهد شد.

سولفات روی خشک به صورت پودر سفید رنگ و سولفات روی هفت آبه به صورت کریستال به فروش می‌رسد. در صورت آلودگی این ماده با کادمیوم، رنگ آن به زرد متمایل خواهد شد که مرغوبیت کم تری دارد و با قیمت پایین تری به فروش می‌رسد. این ماده ممکن است آلوده به عناصر سنگین سرب، کادمیوم، آرسنیک و نیکل باشد که دلیل اصلی آن همراه بودن این عناصر با خاک معدنی روی می باشد. در این صورت به عنوان کود برای مصارف کشاورزی مناسب نبوده و مصرف آن موجب آلودگی خاک و گیاهان خواهد شد.

سولفات روی و روش تولید آن

روش تولید سولفات روی به دو روش مختلف انجام می‌شود. اولین روش، از طریق واکنش سولفوریک اسید با خاک معدنی اکسیده روی است. دومین روش، از طریق واکنش سولفوریک اسید با سرباره‌های کوره ذوب روی و اکسیدهای روی است. باید توجه داشت که بیشتر سرباره‌های روی به دلیل استفاده از آمونیوم کلراید، حاوی مقدار زیادی کلر هستند و این ماده شیمیایی تولید شده از آن‌ها نیز حاوی مقدار زیادی کلر خواهد بود. محلولی که از واکنش خاک یا کنسانتره روی با سولفوریک اسید حاصل می‌شود، حاوی سرب، کادمیوم، نیکل، منگنز و کبالت است.

سولفات سرب به دلیل داشتن مقدار کمی از ثابت حاصلضرب انحلال پذیری (Ksp) به رسوب تبدیل می‌شود و با استفاده از فیلتر پرس جدا می‌شود. برای جداسازی کبالت و منگنز، می‌توان از اکسایش این یون‌ها به حالت‌های اکسایش بالاتر با استفاده از اکسندهای قوی مانند پتاسیم پرمنگنات استفاده کرد و سپس با افزایش pH محلول با استفاده از کربنات کلسیم یا آهک هیدراته، این یون‌ها را به رسوب تبدیل کرده و جدا می‌کنیم. این واکنش در دمای بالا انجام می‌شود و به آن تصفیه گرم می‌گویند. کیک حاصل شامل اکسیدهای کبالت و منگنز است و به آن کیک کبالت یا کیک گرم می‌گویند.

با افزودن پودر روی به محلول، کادمیوم و نیکل در اثر احیا و جایگزینی با روی فلزی به صورت کادمیوم و نیکل فلزی رسوب می‌کنند. این واکنش در دمای پایین انجام می‌شود و به آن تصفیه سرد یا کیک فیلتر سرد گفته می‌شود. سپس محلول خالص تر سولفات روی تغلیظ شده و به حوضچه‌های کریستال گیری پلی اتیلنی، دستگاه کریستالایزر و یا خشک کن اسپری درایر منتقل می‌شود تا کریستال‌های سولفات روی هفت آبه و یا سولفات روی خشک پودری به دست آید.

سولفات روی کاربردها و موارد مصرف 

1. کاربرد سولفات روی در پزشکی:
   از این ماده شیمیایی در پزشکی به منظور درمان کمبود روی برای افرادی که این ماده را به عنوان یک مکمل غذایی استفاده می کنند، کاربرد دارد. از خطرات این دارو می‌توان به عوارض جانبی بیش از حد آن اشاره کرده که شامل درد معده، استفراغ، سردرد و خستگی است. قابل ذکر است که از روی سولفات برای درمان آکنه هم می‌توان استفاده کرد.
2. روی سولفات در صنعت:
   پرمصرف‌ترین شکل سولفات در صنعت، روی سولفات هپتا هیدرات است که در ساخت ریون به عنوان یک منعقد کننده استفاده می‌شود. از طرفی دیگر، سولفات روی به عنوان یک الکترولیت برای آبکاری روی استفاده می‌شود.
3. کاربرد سولفات روی در کشاورزی:
   سولفات روی در خوراک دام، تولید کود و اسپری‌های مخصوص گیاهان استفاده می‌شود. این ماده مانند بسیاری از ترکیبات دارای روی می‌تواند برای تنظیم رشد خزه کاربرد داشته باشد.
4. روی سولفات برای حیوانات:
   روی همچنین یک ماده مغذی ضروری برای حیوانات است. اما نکته قابل توجه در این است که مصرف بیش از حد آن می‌تواند باعث استفراغ، بی اشتهایی، افسردگی، رنگ زرد پوست، افزایش ضربان قلب و تغییرات شیمیایی در خون حیوانات شود.
5. تولید ابریشم مصنوعی و لیتوفون
6. تولید فسفاته های روی
7. تولید و ساخت چربی گیرها و رنگ برها

شرایط نگهداری سولفات روی

• این ماده باید در جای خشک و خنک و درون ظرف در بسته نگهداری شود.
• این ماده باید تا حد امکان دور از عوامل اکسید کننده همچون آب و رطوبت باشد.
• محیط نگه داری برای حفظ غلظت باید از تهویه مناسب برخوردار باشد.
• استفاده از دخانیات و مصرف غذا در محل نگه داری سولفات‌ها توصیه نمی‌شود و در صورت تماس دست با این ماده باید دست‌ها به خوبی شست.

گروه صنعتی هامون با در اختیار داشتن خط تولید شمش و سولفات روی، آمادگی تولید، تامین و فروش به کشاورزان و صنعتگران داخلی و خارجی را دارد.

• عیار روی : 31%

• دانه بندی : پودر خشک تولید شده با اسپری درایر

• بسته بندی : کیسه های 25 کیلویی و یا جامبو بگ های 500 الی 1000 کیلویی